Bladeren zijn tegenwoordig erg in mijn gedachten, met al het harken, blazen, zakken en mulchen dat gepaard gaat met het hebben van een tuin vol esdoorns. Een ander type blad is echter in de voorhoede van architectuur en design gebleven sinds de oude Grieken het voor het eerst gebruikten om de toppen van kolommen te versieren: het acanthusblad.
Acanthusbladeren behoren tot de meest voorkomende planten die worden gebruikt als sierelementen in architectuur en interieurontwerp, en historici zeggen dat het vroegst bekende voorbeeld de tempel van Apollo Epicurius in Bassae is, gedateerd 450-420 voor Christus.
Er zijn verschillende soorten acanthusplanten gevonden in het Middellandse-Zeegebied. De twee meest voorkomende variëteiten die in de vroege architectuur worden gevonden, zijn: Acanthus spinosus en Acanthus mollis. Beide varianten hebben diep ingesneden bladeren die kolommen, randen en hoeken een grafisch en sculpturaal element geven. In feite is het voorvoegsel acantho- betekent netelig, en de wetenschappelijke naam is ontleend aan: ake, betekent een scherpe punt.
Gesneden stenen, houten en metalen acanthusbladeren zijn overal in het oude Griekenland te vinden, met name in Korinthische zuilen en friezen. De Romeinen namen het motief over en gebruikten het uitgebreid op bijna alle belangrijke openbare en particuliere gebouwen.
Een Romeinse schrijver genaamd Vitruvius (75 v. Chr. tot 15 v. Chr.) vertelt een verhaal over de oorsprong van acanthusbladeren als patroon, waarin hij stelt dat de Griekse architect en beeldhouwer Callimachus ontroerd was door de aanblik van een mand die was achtergelaten op het graf van een jong meisje.
Volgens de legende bevatte de mand het speelgoed van het kind en was er een tegel over de mand geplaatst om ze tegen het weer te beschermen. Er was een acanthusplant rond en door de mand gegroeid, de bladeren vermengd met het weefsel van de mand, waardoor Callimachus, die wordt beschouwd als de uitvinder van de Korinthische orde, werd geïnspireerd om dezelfde afbeeldingen in zijn architectuur te gebruiken.
Het gebruik van acanthusbladeren bleef in het hele Romeinse rijk groeien en bereikte een hoogtepunt tijdens de Byzantijnse periode, toen veel gebouwen acanthusversieringen hadden. Het motief werd ook gebruikt in middeleeuwse kunst, wandtapijten en beeldhouwkunst en is te vinden in veel van de verluchte manuscripten uit die periode.
De Renaissance zag een ware explosie van acanthusbladeren, waarbij het patroon terug te vinden was in architectuur, beeldhouwkunst, schilderkunst, wandtapijten, meubels en textiel.
Het motief was ook bijzonder populair in de hofbenoemingen en inrichting van Lodewijk XVI in Frankrijk.
De moderne populariteit van acanthusbladeren is terug te voeren op de Engelse Arts and Crafts-beweging van het einde van de 19e eeuw, die het nauwst verbonden is met William Morris, de beroemde Engelse textielontwerper, kunstenaar en schrijver. Morris gebruikte acanthusbladeren veelvuldig in bijna al zijn ontwerpen.
Tegenwoordig wordt het acanthusblad op grote schaal gebruikt in het hele huisontwerp in structurele elementen, waaronder lijstwerk en hardware, en in decoratieve componenten, zoals meubels, verlichting, decoratieve hardware, tapijten en karpetten, spiegels, meubelstoffen, raambekleding en bed- en badmode.
Dit zijn bladeren die je eigenlijk willen bij u thuis - harken is niet nodig!
Overweeg voor meer informatie over de geschiedenis van architectuur en interieurontwerp:
10 manieren om historische stijl in huis te halen
Gids voor historische huisstijlen
De Griekse sleutel: 10 trendy toepassingen voor dit klassieke ontwerpmotief